Hollen en veel stilstaan

De tweede week ging van start op de emergency. We hadden al door dat zitten hier een vak apart is.Hollen of stilstaan was het motto. Hier hebben we beiden veel verschillende soorten ziektebeelden voorbij zien komen, wat ook erg verschilt van thuis. Er zijn veel mensen met slangenbeten, malaria en botbreuken door auto ongelukken. Sinds we al die mensen met slangen beten hebben gezien gaan wij niet meer ‘off road’.  De emergency is hier wel een breed begrip. Er komen bijvoorbeeld patiënten dagelijks langs voor het spuiten van insuline, omdat zij thuis geen koelkast hebben of het gewoonweg niet begrijpen. Hele bijzondere gewaarwording was dit.

Waar we toch wel even zeer van onder de indruk waren is dat er iemand binnen werd gebracht in levensgevaar. Er is geen AED aanwezig in het ziekenhuis, de patiënt is helaas overleden. Toen wij aan onze collega’s uit legde dat er in Nederland in elk gebouw en bij veel straten een AED hangt konden zij dit moeilijk begrijpen. Voor ons bizar dat dit niet aanwezig is in een ziekenhuis. Bij het begrip ‘ziekenhuis’ moeten jullie denken aan een klein plaatselijk ziekenhuis, gespecialiseerd in orthopedie. Hier worden bijvoorbeeld geen hartoperaties uitgevoerd of mensen met kanker geholpen. Daarvoor moet je echt naar de grote stad.Wat toch wel even wennen is, is dat de patiënten hun behandeling cash moeten betalen mits zij geen verzekering hebben.

Opeens kregen wij een heldere ingeving dat wij hier wel ons bloed konden doneren. Zo gezegd zo gedaan. Hanneke viel helemaal in de smaak met haar bloedgroep (O- zij kan dus aan iedereen geven). Ze waren erg blij met ons aangezien er geen voorraad van onze bloedgroep aanwezig was. Hanneke kwam er na het bloedgeven achter dat ze een kleine maand geleden ook al in Nederland haar bloed had gedoneerd, oeps.. We staan nog op onze benen en we zijn gelijk getest op alle Afrikaanse ziektes.  

Wij hebben gemerkt dat wij bij de kleine kinderen niet heel erg populair zijn. Wij hebben dan ook de kinderen van de dagopvang bij het ziekenhuis allemaal aan het huilen gekregen door alleen aanwezig te zijn. Aan onze blanke huid zijn ze nog niet helemaal gewend. We moeten dan ook maar bekennen dat wij nog geen blanke gezien hebben de afgelopen drie weken. Toeristisch is het hier in Duayaw Nkwanta zeker niet en worden dan ook vaak nageroepen als ‘obroni’ wat klinkt als ‘brownie’ en wat blanke betekend.

Voor wat het eten betreft hebben wij nog geen grote sprongen gemaakt. De enige groenten die wij herkennen op de markt zijn tomaat, ui en wortel. Dit eten wij bijna dagelijks met spaghetti of rijst. Voor het thuisfront: wanneer wij thuis komen kunnen wij geen tomaat meer zien. Gelukkig voor Hanneke kan zij nu wel vissen ontleden.  Inmiddels weten we hoe we hier pannenkoeken moeten maken en ook zijn wij inmiddels gewend aan het brood. We hebben onze collega’s uitgenodigd om bij ons pannenkoeken te komen eten. Eén van onze collega’s had haar kinderen meegebracht, die de hele avond aan Myrthe’s  haren zaten (zie foto). Natuurlijk kwamen ze op z’n Afrikaans een uur te laat maar dat mocht de pret niet drukken.

Zaterdag (14 okt.) zijn we naar een traditionele begrafenis geweest in Sunyani. Wij zijn hiervoor uitgenodigd door onze collega Ama. ’s Ochtens zijn we hartelijk ontvangen door haar moeder en familieleden om samen te ontbijten. Voor de begrafenis moesten wij traditionele kleding aan en wij waren blij dat wij dit aan hadden, iedereen liep in diezelfde kleding. De begrafenis was van een belangrijke chief  (plaatselijke koning). De taak van de chief is om o.a. armoede en ziekte te bestrijden en laten we eerlijk zijn; dit is geen makkelijke taak in Afrika. Een week na het overlijden van een persoon wordt zijn/haar leven gevierd. Het ligt aan de positie van een persoon hoe lang daarna de persoon begraven wordt. In dit geval kon het wel 8 maanden duren. Verder was de begrafenis erg overweldigend, we hebben een gehoorbeschadiging opgelopen door alle muziek (trommels) gezang en geweerschoten. Verder hebben we honderden handen geschut en vooral onze ogen uitgekeken. Wij hebben in ieder geval veel kunnen zien van een andere cultuur. Zie filmpje en foto’s.

Wat nog wel een dingetje is hier in huis zijn onze medebewoners. Bij het open doen van onze kledingkast zagen we een enorme kakkerlak, douchen wij zo ongeveer dagelijks met een salamander. En leven wij samen met een muis in onze huiskamer (die nu gelukkig dood is). Ook hebben we na een uur gillen en elkaar overhalen om een spin te doden een spin vermoord. Dit hebben wij met insecten spray gedaan. We snappen nu dat dit verboden is in NL. Het slaat namelijk zo op je longen dat Hanneke ervan moest overgeven.. Volgende keer misschien toch ons verstand gebruiken.

Onze derde week hebben wij doorgebracht op de General Ward. Dit is zoals het woord al zegt; een algemene afdeling. Van chirurgische patiënten tot interne patiënten. Wij zien hier allerlei ziektebeelden voorbij komen. Wij waren echter niet de enige studenten op de afdeling. Er waren nog 9 andere fysiotherapie studenten en stonden wij dus in totaal met 11 leerlingen op één afdeling. We hebben dan ook maar aangegeven om de dagen dat zij aanwezig zijn een avonddienst te werken.

Op de afdeling lagen drie mensen op sterven en waren niet meer aanspreekbaar. Toch wordt hier nog door gegaan met behandelen. Ze kennen hier geen palliatief beleid zoals dit in NL is. Deze mensen kregen nog sondevoeding (lees; cola) en hierbij moesten wij alle vitale functies blijven controleren. In onze eerste drie dagen waren er dus al drie patiënten overleden.

Onze collega’s zijn niet erg onder de indruk van afwijkende waardes. Bij een bloeddruk van 270/170 wordt geen arts gebeld. Wij zijn erg onder de indruk van de kennis van de verpleegkundigen hier. Ze weten veel van behandelingen af en durven zelf besluiten te nemen zonder overleg met een arts.
Wat een groot verschil is met NL is dat wij geen patiënten hoeven te wassen, geen eten hoeven te geven of iemand naar het toilet te helpen. Dit alles wordt door de familie gedaan. Bij deze doen we een oproep aan familie van patiënten in NL om het de verpleegkundigen wat makkelijker te maken. Verder werken zij hier met overzichtelijke rondes waardoor wij op deze afdeling niet veel stil zitten.

Afgelopen vrijdag zijn wij voor onze schoolopdracht naar een moskee gegaan. Wij hebben daar een man geïnterviewd. Daarna mochten wij de moskee binnen ondanks dat wij ons haar niet bedekt hadden. De moskee zat vol, omdat het gebedstijd was. Voorin de moskee werden we geïntroduceerd en hebben wij nog verschillende moslims gesproken over hun geloof, etc. Ons conclusie van dit bezoek is; alle religies gaan hier in deze plaats ontzettend vredig met elkaar om. Dat een moslimman met een christenvrouw trouwt is is hier heel normaal. En voor zover wij dit horen gaat dit goed.  

De volgende zaterdag zijn wij met Ama naar Sunyani geweest om onze op maat gemaakte nieuwe kleding op te halen. Dit hebben wij gekregen van haar moeder. Tot onze verrassing zat er een broekpak waarbij wij toch echt ons lachen moesten inhouden toen wij dit aan hadden. De foto spreekt voor zich. Desalniettemin vonden wij het ontzettend lief van haar moeder en hebben wij het met trots gedragen die dag. Wij hebben daarna weer bij haar familie gegeten en zijn daarna wezen zwemmen bij een hotel. Hier in Ghana zijn alleen weinig mensen die kunnen zwemmen dus gaan wij haar dat leren. Wij hebben het samen met Ama veel over de verschillen tussen Ghana en Nederland. Het is bijvoorbeeld de gewoonte om met je rechterhand te eten, omdat je je linkerhand gebruikt op het toilet. We hebben toch maar eerlijk opgebiecht dat wij dit met rechts doen. Volgende keer houden wij dit voor ons… Maar ze kon er wel om lachen.Het geopereerde konijn van Myrthe is ook nog aan bod gekomen waarna ze bijna van haar stoel viel.De taxi’s vallen hier overigens wel bijna uit elkaar. De kilometerteller, toerenteller noch de benzinemeter werken vrijwel nooit. We hebben de taxichauffeur verteld hoe duur een boete in NL is voor onnodig toeteren, wat zij hier alleen maar doen. Zacht uitgedrukt was hij hiervan onder de indruk.

Afgelopen zondag zijn wij voor het eerst hier in Ghana naar de kerk geweest en dat hebben we geweten. De dienst duurde meer dan vier uur en was totaal anders dan wij gewend zijn. Nadat wij weer gehoorbeschadiging hebben opgelopen van het schreeuwen van de spreker vielen we van de ene verbazing in de andere. Van demonen uitdrijven tot dansen en aanbidden van God. Het is mooi om te zien hoe enthousiast zij hier zijn over hun geloof. Wij krijgen nog even ons momentje van ‘fame’ en werden getest of wij goed hadden opgelegd. We moesten vertellen door de microfoon wat wij van de preek geleerd hadden. Gelukkig wisten wij hier een goed en keurig antwoord op te geven. Daarna kreeg de spreker voor Myrthe nog een profetie en werd er nog veel gedanst, gezongen en gezegd: put your hands toghter for Jesus (x50). Het is mooi om te zien hoe zij hier het geloof bleven. Al met al een hele mooie ervaring rijker.

Liefs Afia en Akosua (wij zijn hier nog nooit bij onze Nederlandse namen genoemd).

Ps. wij mogen helaas geen foto's maken van het ziekenhuis. 

Helaas is het internet hier zo slecht dat het ons niet lukt om de filmpjes van de begrafenis en de kerkdienst online te zetten. We zullen het nog een keer proberen.